حیاتِ بی‌حمایتِ محیط‌بانان | اصلاح قانون، خواسته محیط بانان کشور

محبوبه عظیم زاده | شهرآرانیوز؛ حالا چند روز است که از شهادت محیط بانان مهدی‌مجلل و میکائیل هاشمی می‌گذرد؛ اما این خبر تلخ و دردناک همچنان محل صحبت‌ها و حرف و حدیث‌هایی است، از توییت‌ها و هشتگ‌هایی که همچنان مردم در فضای مجازی می‌گذارند تا صحبت‌های فرمانده یگان حفاظت محیط زیست کشور که صبح دیروز در شبکه یک سیما حاضر شد و دوباره از این ماجرا سخن گفت.

۲ محیط بان با یک گروه شکارچی که سوار نیسان بودند برخورد می‌کنند، این موضوع را با بی سیم به محیط بانی و نیرو‌های دیگر اطلاع می‌دهند و برای دریافت نیروی کمکی اعلام نیاز می‌کنند، نیرو‌های کمکی به منطقه می‌روند، ساعت ۸ شب بود، اما هر چه با این ۲ محیط بان تماس گرفته می‌شود جوابی نمی‌دهند و در نهایت صبح روز بعد یعنی سه شنبه، هفدهم فروردین، پیکر ۲ محیط بان پیدا می‌شود. این شرح ماوقع مختصری از حادثه‌ای بود که در منطقه فیله خاصه زنجان اتفاق افتاد و تا امروز بار‌ها از سوی مسئولان مربوط به این حوزه مطرح شد.

 

بنا بر گفته‌های تازه فرمانده یگان حفاظت محیط زیست؛ آخرین اقرار شکارچیان غیرمجاز و قاتلان این ۲ محیط بان این بود که با سلاح غیرمجاز تیر ساچمه‌ای به سوی آن‌ها شلیک می‌کنند و بعد از این، آن‌ها را به رگبار می‌بندند. او همچنین از این گفت که هنوز پرونده مختومه نشده و تحقیقات پایان نگرفته است. بنا بر گفته مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان، براساس استاندارد‌های جهانی به ازای هر ۱۰۰۰ هکتار یک محیط بان باید استخدام شود، ولی متأسفانه در استان زنجان به ازای هر ۱۰هزار هکتار یک محیط بان داریم که این ارقام به هیچ عنوان پذیرفتنی نیست.

شهادت این ۲ محیط بان داستان‌های مشابه گذشته که شاید در گذر زمان در اذهان کم رنگ‌تر شده باشد دوباره به یاد آورد. داستان‌های تلخ و غم انگیزی که نتیجه آن از دست دادن محیط بان‌ها و جنگلبان‌هایی است که به رغم تمام سختی ها، عاشقانه پای خاک وطنشان ایستاده اند. همین چند ماه پیش بود که افرادی به زانوی امین هادی پور، محیط بان منطقه گتوند، شلیک کردند و او برای همیشه پایش را از دست داد. آن افراد برای کشتن محیط بان دیگری آمدند، اما وقتی او را نیافتند همکارش را با گلوله زدند.

 

ناصر‌پیروی، شخص دیگری از همین جماعت میهن پرستی بود که حاضر نشده بود با مافیای چوب برای قطع درختان جنگل هیرکانی کنار بیاید که بعد‌ها او را ربودند و با اینکه اسلحه داشت سرش را بریدند. به رگبار بستن رشید غفاری، جنگلبان تالشی در هیرکانی نیز یکی دیگر از همین داستان‌های تلخ است و کلی داستان دیگر. داستان‌هایی که به قول زهرا کشوری، خبرنگار حوزه محیط زیست؛ «داستان تلخ محیط بانان و جنگلبانان ایران در سال ۱۴۰۰ با تیر خلاصی که به پیشانی مهدی و میکائیل زدند ادامه دارد. با این حادثه تلخ تعداد شهدای محیط بان و جنگلبان در چهار دهه گذشته به ۱۶۰ نفر رسید.»

سردار رحیم جهانبخش، فرمانده انتظامی استان زنجان، درباره اتفاق رخ داده می‌گوید: «اطلاعات پلیس و تحقیقات انجام شده، حاکی از این است که این ۲ محیط بان با‌وجود برتری تجهیزاتی که نسبت به شکارچیان غیرمجاز داشتند، برای پرهیز از اقدامات غیرقانونی، قانون به کارگیری سلاح را رعایت کردند و قصد دستگیری آنان را در محیط حفاظت شده داشتند، ولی متأسفانه متهمان در اقدامی غافل گیرانه این ۲ محیط بان را که تا آخرین لحظه از کیان محیط زیست دفاع می‌کردند، به شهادت رساندند.»

 

این مرتبه سمیه رفیعی، رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس نیز به این ماجرا واکنش نشان داد و در توییتی نوشت: «شهادت غریبانه ۲ محیط بان زنجانی دردی است که با چند جمله و پیام تسلیت تسکین نمی‌یابد و ما را در غمی عظیم فرو برد. مسئولان پاسخ گو باشند که چرا با آن که ۱۰ ماه از تاریخ ابلاغ قانون حمایت قضایی و بیمه‌ای از محیط بانان می‌گذرد، هیچ گزارشی از سوی دولتمردان مبنی بر نحوه اجرای آن ارائه نشده است.»

 

اصلاح قوانین موجود به نفع محیط بانان، اختصاص بودجه مناسب برای یگان حفاظت محیط زیست، اصلاح قانون به کارگیری سلاح، جذب و استخدام نیروی کافی و استفاده از تجهیزات مدرن در راستای حفاظت از عرصه‌های طبیعی از جمله مواردی است که بار‌ها و بار‌ها خلأ آن با بروز چنین اتفاق‌هایی عیان‌تر می‌شود و حالا از جمله مهم‌ترین خواسته جمعی از محیط بانان کشور است که در قالب یک بیاینه از سران قوا درخواست کرده اند.

«حالا محیط زیست ایران به اندازه ۲ محیط بان تنهاتر شد.» این متن توییت یکی از کاربران در واکنش به اتفاق پیش آمده است. واکنش‌ها البته بسیار بیشتر از این بود. کاربری نوشته بود: «واقعا فقط باید عاشق این شغل باشی تا بتوانی ادامه بدهی.» کاربران زیادی هم به خلأ‌های قانونی حمایت از محیط بانان اشاره کرده بودند که به روش‌های مختلف درباره آن سخن گفته بودند: «چقدر باید از این دست اتفاق‌های جانسوز و دردناک تکرار شود تا شاید متولیان برای اصلاح معیوب چرخه سیاست گذاری زیست محیطی اقدام کنند؟» یا «چرا محیط بانی که زندگی اش را برای حفاظت عرصه‌های طبیعی و حیات وحش کشور گذاشته است امنیت کمتری دارد نسبت به شکارچی غیرمجازی که حیات وحش را قتل عام می‌کند؟» شخص دیگری هم از این گفته بود که: «کاش اسم مهدی مجلل و میکائیل هاشمی که این قدر مظلومانه سعی داشتند از محیط زیست ایران که دیگر چیز زیادی از آن نمانده است دفاع کنند همیشه در تاریخ ماندگار شود.»